Data - aggregatie; overzicht biedt inzicht

Publicatie: Finno.nl (3 juli 2017)

Door: Nathan Brouwer, Figlo Nederland

Consumenten moeten steeds vaker zelf het initiatief nemen voor hun financiële toekomst. Maar zelfmanagement vraagt wel om inzicht in de financiële situatie en de mogelijkheid om hier zelf sturing aan te geven. Het begin daarvan is al zichtbaar op verschillende financiële platforms, aangeboden door uiteenlopende aanbieders. De noodzaak van een platform is evident. Eén gemeenschappelijk financieel platform zou ideaal zijn. Vergaande data-aggregatie kan daarbij voor een doorbraak zorgen.

Met een zich terugtrekkende overheid en een onbestendige toekomst van ons pensioenstelsel is het belang van een financieel platform voor consumenten groter dan ooit. Een platform dat een integraal financieel beeld laat zien over de gehele levensloop, over alle pensioenpijlers heen en vooral van de financiële situatie in het nu. Overzicht en controle vragen om zelfmanagement en de juiste tooling die een ‘single point of truth’ biedt. Maar bovenal moet een platform uitnodigen tot zogenaamd ‘geactiveerd gedrag’. De AFM stelde in 2016 voor om een wettelijke financiële ‘APK’ te regelen voor de persoonlijke financiën. Op die manier moeten consumenten meer inzicht krijgen in hun financiële situatie op het moment dat ze met pensioen gaan. Een financiële onderhoudsbeurt dus, voor pensioen, hypotheek, spaargeld en beleggingen. Daarin biedt de juiste tooling uitkomst.

Financiële zelfredzaamheid

Vele platforms en partijen zetten zich al in om de consument een financieel overzicht te bieden, elk vanuit een eigen achtergrond. Een belangrijk platform is Mijnpensioenoverzicht.nl van de Stichting Pensioenregister, een initiatief van de gezamenlijke Nederlandse pensioenfondsen, de pensioenverzekeraars en de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Daarnaast is er de onafhankelijke en non-profit Stichting Financieel Paspoort, eigenlijk de ‘app FP’. Deze app wordt de komende jaren uitgebouwd tot een persoonlijk domein om de regie over de eigen financiën te kunnen voeren. Of volgens het eigen jaarverslag: “Het financieel overzicht is de basis voor financiële zelfredzaamheid, zodat men voorbereid is op de veranderende samenleving.”

Adviseur checkt financiële gezondheid

Data-aggregatie is – naast samenwerking over pijlers heen – essentieel om te komen tot een geïntegreerd platform dat voor consumenten eenvoudig, veilig en makkelijk te gebruiken is. Data-aggregatie is het proces waarin informatie wordt verzameld en uitgedrukt in een beknopte vorm, voor doeleinden zoals statistische analyses. In Zuid-Afrika laat Astute zien hoe goed data-aggregatie in de praktijk werkt. Hoe mooi zou het zijn als de klant bij diverse instanties kan aangeven dat hij een bepaalde app of ‘aggregator’ toestemming geeft om elke nacht de actuele stand van bepaalde producten op te halen en deze te distribueren naar zijn of haar adviseur. Ongeacht welk planningspakket de adviseur gebruikt. Dit stelt de adviseur of financiële coach in staat om werkelijk relevant te zijn voor de klant, als ‘financiële health checker’.

Initiatieven in de markt

Zowel Quion als Stater zijn bezig met services waarmee de klant dagelijks kan zien wat de status is van de eigen hypotheek. MoneYou is gestart met het aanbieden van Ockto aan zijn klanten. Met de app kunnen hypotheekaanvragers automatisch de noodzakelijke gegevens verzamelen bij verschillende overheidsinstanties. Diverse pensioenuitvoerders voeden dagelijks het Pensioenregister (mijnpensioenoverzicht.nl) voor de actuele stand van het pensioen. Data die vervolgens weer geaggregeerd opgehaald kunnen worden. De overheid werkt aan het actueler maken van de voor-ingevulde aangifte (VIA). De Stichting SIVI (Standaardisatie Instituut voor Verzekeringen in de Intermediairbranche) wil komen tot een Universeel Financieel Overzicht. Sinds eind 2016 bestaat de pilot ‘Handig!‘, de eerste stap naar een volledig digitaal aanvraagproces van een hypotheek.

Kadasterdata op persoon benaderen

Sinds 2016 is het mogelijk om via HDN (Hypotheken Data Netwerk) Kadasterdata op persoon te benaderen, waardoor onderpandgegevens op naam via een webservice beschikbaar worden. Dit zorgt ervoor dat onderpandgegevens geautomatiseerd, op persoon, benaderd kunnen worden en in het acceptatieproces van aanbieders te gebruiken zijn. Dit verhoogt de efficiëntie van het proces. Het zorgt ook voor verbeterde kwaliteit van de data en het gebruik van de dataset in de vervolgstappen het proces. Via het Externe bronbericht (EA/EX) zijn al diverse bronnen beschikbaar waaronder het Kadaster Postcode & huisnummer, Calcasa, NBWO, NWWI taxatierapporten met dataset (via TaxCon), Kamer van Koophandel en ‘NHG toetsen en melden’.

Criteria voor één platform

Begin 2018 treedt de nieuwe PSD2 (Revised Payment Services Directive) in werking. Dat is de Europese richtlijn die banken onder meer verplicht om rekeninginformatie van klanten aan derden beschikbaar te stellen, dit na goedkeuring van de klant. Het zou mooi zijn als verzekeraars, pensioenfondsen en pensioenuitvoerders, in navolging van banken, besluiten om hun digitale portalen via API’s toegankelijk te maken voor derden. Een API is een set aan definities waarmee softwareprogramma’s onderling kunnen communiceren. Een API dient als interface tussen softwareapplicaties waarbij de gebruikte code automatisch toegang geeft tot informatie en/of functionaliteit, zonder dat ontwikkelaars hoeven te weten hoe het andere programma exact werkt. Bij het toegankelijk maken van hun digitale portalen via API’s zouden de volgende criteria moeten gelden, zoals eerder geformuleerd door René Frijters, oprichter van Knab Bank:

• De klant bepaalt of en welke data gedeeld mogen worden en met wie.
• De klant zal hier expliciet goedkeuring voor moeten geven.
• Dit mag geen onderdeel zijn van ‘algemene voorwaarden’ (die vaak onleesbaar zijn).
• Het platform dat de data krijgt zal heel transparant moeten zijn over wat het met de data van de klant doet.
• Verdienmodellen die voortvloeien uit het delen van data moeten transparant zijn.

Lees ook ‘Payment Service Directive 2 for Dummies (deel 1)‘

Lees ook ‘Payment Service Directive 2 for Dummies (deel 2)‘

Tot slot

Innovatie is essentieel om aan de behoeften van consumenten te kunnen blijven voldoen. Consumenten zijn immers veeleisend. Daar komt bij dat door de risicoverschuiving van pensioenen naar deelnemers het initiatief steeds meer bij de consument komt te liggen. Tel daarbij op dat de toezichthouder (AFM) en Europese wetgeving (PSD2) belangrijke drivers zijn in een veranderend speelveld. Het is daarom raadzaam dat marktpartijen, het maatschappelijk middenveld en de Nederlandse overheid de handen ineenslaan om zo snel en zo zorgvuldig mogelijk te komen tot een gemeenschappelijk financieel platform voor consumenten.

Noot: bovenstaand artikel was eerder te lezen in het maartnummer van Pensioen Bestuur & Management