ACTIEF BEHEER: Banken vrezen strenge aanpak aflossingsvrije hypotheek

Het is complex voor geldverstrekkers om de juiste klantgroepen te selecteren voor aflosvrij. Klanten zijn niet zomaar bereid om  benodigde data te geven. En nog te weinig klanten reageren op de verzoeken. Daarom is het tijd voor een andere relatie met bestaande klanten die veel meer digitaal is en gericht op activatie. Een relatie die aansluit bij de digitale klant en die hypotheken aantrekkelijker maakt. Dit lost tevens het capaciteitsprobleem op. Het kost echter tijd en een toekomstvisie om deze competenties te ontwikkelen. Krijgen geldverstrekkers de tijd hiervoor van de AFM? Banken vrezen strenge aanpak aflossingsvrije hypotheek

Banken vrezen strenge aanpak aflossingsvrije hypotheek

De Nederlandse grootbanken zijn bang dat ze binnenkort honderdduizenden klanten met een aflossingsvrije hypotheek actief moeten gaan benaderen. Die klanten zouden volgens toezichthouder AFM mogelijk in de problemen komen aan het einde van de looptijd van hun hypotheek. De banken vrezen dat ze zoveel mankracht moeten gaan inzetten om deze klanten in actie te krijgen, dat hun hypotheekapparaat vast zal lopen.

Dit blijkt uit een rondgang langs de vier grootste banken van het land. Vooral Rabobank en ABN Amro zijn uitgesproken. Maar alle vier zijn ze van mening dat ze zelf al op de goede weg zijn met hun analyse en benadering van potentiële probleemklanten – en dat deze groep slechts een omvang heeft van hooguit tienduizenden klanten.

Echte data zijn nodig

De discussie tussen banken en toezichthouder toont aan hoe moeilijk het wordt om iets te regelen met de circa 1,1 miljoen huishoudens met een grotendeels aflossingsvrije hypotheek. De AFM stelde onlangs dat een deel van deze groep in de problemen kan komen wanneer er onvoldoende spaar- of pensioengeld is. Want de hypothecaire leningen moeten doorgaans na dertig jaar toch worden afgelost of geherfinancierd.

Volgens afdelingshoofd van de AFM Gert Luiting is het belangrijk dat banken goed nagaan welk deel van hun klanten in de problemen kan komen, en die klanten daar bewust van maken. Hij wil dat ze zich bij het in kaart brengen van potentiële probleemklanten baseren op ‘echte’ data zoals inkomen, en niet op aannames. ‘We moeten niet wachten tot het een probleem wordt, daarom zijn we nu al met dit project begonnen.'

Geen capaciteit

‘De vrees is dat we straks van de AFM alle klanten met een aflossingsvrije hypotheek op dezelfde manier moeten benaderen als een groep van zevenduizend klanten met een potentieel probleem die we zelf hebben geïdentificeerd’, zegt Theo Harms, hoofd van het Expertteam Financieren en Verzekeren van Rabobank. 'Daar hebben we de capaciteit helemaal niet voor. Geen van de banken. Dan kan er straks geen hypotheek meer worden verstrekt.’

Volgens toezichthouders Luiting en Paul Schuiling van de AFM mogen ze beginnen met de gevallen die de meeste kans hebben tegen problemen op te lopen. Dit is een groep die een aflossingsvrije hypotheek heeft van meer dan 100% van de woningwaarde en die dicht bij de einddatum zit. Maar uiteindelijk zullen de banken toch een grote groep onder de loep moeten nemen, al noemt de AFM daar deadline voor.

Onvoldoende

De banken zijn er niet gerust op. Want ook al dreigen er geen boetes als banken de leidraad niet volgen, de AFM kan wel onvoldoendes uitdelen in het ‘Dashboard Klantbelang’, en daar zitten banken niet op te wachten in tijden waarin ze kritisch worden gevolgd in de samenleving.

Banken zijn wel bezig met het afbakenen van de doelgroep zoals de AFM suggereert, maar dat is erg lastig omdat informatie ontbreekt. Als klanten niet bij de bank sparen waar ze hun hypotheek hebben lopen, of ze hebben elders een beleggingsrekening, heeft de bank er geen zicht op. Ook of en hoeveel pensioen de klant spaart, is geen openbaar gegeven.

Rabobank en de Volksbank (onder meer SNS) proberen klanten te verleiden de informatie vrijwillig te verstrekken. Dwingen kan niet. ING probeert inschattingen te maken. ‘Als mensen hun actuele inkomen niet willen vertellen kunnen we dat niet afdwingen’, zegt Dennis Noordervliet, bij ING verantwoordelijk voor credit risk hypotheken in Nederland